De adviescommissie Vergunningverlening, Toezicht en Handhaving concludeerde in 2021 dat omgevingsdiensten onvoldoende zijn uitgerust om hun taken uit te voeren. De omgevingsdiensten kampen met een personeelstekort, maar het schuurt ook in de financiering, kennisontwikkeling, kennisdeling en informatie- en ICT-voorzieningen. In 2024 is een inventarisatie uitgevoerd onder omgevingsdiensten in Nederland, waarin is nagegaan in hoeverre de omgevingsdiensten robuust zijn. Robuustheid gaat over de mate waarin omgevingsdiensten in staat zijn om de opgaven zelfstandig uit te voeren en de mate waarin zij in staat zijn om continuïteit op de primaire taken te borgen. De vier criteria voor een robuuste omgevingsdienst zijn effectiviteit, ontwikkelvermogen, wendbaarheid en efficiency. Uit deze inventarisatie blijkt dat de meeste omgevingsdiensten nog niet robuust zijn. Sommige zijn dat naar verwachting wel binnen anderhalf jaar. Voor een aantal omgevingsdiensten, waaronder de omgevingsdienst IJmond (Noord-Holland), is de verwachting dat zij ook begin 2026 nog niet robuust zijn.
Het onderzoek richt zich op de mogelijkheden om te zorgen dat de omgevingsdienst IJmond op de (middel)lange termijn een robuuste organisatie is. Ook richt het onderzoek zich op de wijze waarop de provincie en gemeenten bij kunnen dragen aan het versterken van de robuustheid van de omgevingsdienst. Het onderzoek is geïnitieerd door de Rekenkamer Heemskerk en daar hebben een aantal gemeentelijke rekenkamers en de Randstedelijke Rekenkamer zich bij aangesloten. Eind 2024 is gestart met het opstellen van een onderzoeksopzet. In het eerste kwartaal van 2025 wordt de focus van het onderzoek nader bepaald, gezamenlijk met de deelnemende gemeentelijke rekenkamers. Het onderzoek zal door een extern bureau worden uitgevoerd.