De overbelasting van het elektriciteitsnet is een groeiend probleem in Nederland. Ook in de vier Randstedelijke provincies is sprake van netcongestie: de behoefte aan elektriciteitstransport is groter dan het elektriciteitsnet aankan. De netbeheerders zijn verantwoordelijk voor het transport van elektriciteit en de aanleg van het elektriciteitsnet. Met de aanleg van het elektriciteitsnet kunnen zij de toename van de vraag naar en het aanbod van elektriciteit op dit moment niet bijhouden. Dit betekent dat zij nieuwe bedrijvigheid en voorzieningen niet meer vanzelfsprekend op tijd aan kunnen sluiten op het elektriciteitsnet. Ook kunnen steeds meer zonne-energieprojecten niet terugleveren aan het net. Netcongestie heeft daarmee grote gevolgen voor het regionale vestigingsklimaat en de bouw van nieuwe woonwijken en dreigt op veel plekken in Nederland de energietransitie te vertragen.

Het Landelijk Actieprogramma Netcongestie (LAN) noemt de provincie als één van de hoofdspelers in het sneller uitbreiden van het net en het komen tot slimme netoplossingen, zoals lokale afstemming van energieopwek, -opslag en -verbruik. Ook heeft de provincie in de komende jaren een belangrijke rol in het leggen van de ‘ruimtelijke puzzel’ met energie als een essentieel puzzelstuk. Tegelijkertijd zijn de wettelijke bevoegdheden van de provincie bij het tegengaan van netcongestie beperkt.

In dit onderzoek kijkt de Randstedelijke Rekenkamer naar de rol van de provincie in het tegengaan van netcongestie. De Rekenkamer onderzoekt hoe de Randstedelijke provincies sturen op het tegengaan van netcongestie en wat de provincies hierbij van elkaar kunnen leren.